Quantcast
Channel: Montray Kréyol - Ti kourilet - Billet du jour
Viewing all articles
Browse latest Browse all 1423

Ki sa zanset-nou té lé lè yo pété chenn-yo

$
0
0

Ki sa zanset-nou té lé lè yo pété chenn-yo

Partager: 

Adan mwa mé-tala, toupatou, moun ka gloriyé sa yo ka kriyé labolision lestravay ki fet lè 22 mé 1848. Asosiyasion kiltirel, parti politik, lanméri, légliz kisasayésa...ka fè an patjé manifestasion pou fè nou chonjé sa yo té fè zanset-nou pannan pres 3 siek. Sé an bon bagay ki la ek sa ka montré ki, okontrè di sa dé serten moun ka prétann, pep-nou an pa viré do ba sa ki pasé an tan lontan. Yo pa bliyé lestravay ek yo pa lé bliyé'y an pies kalté manniè. Yo lé timanmay-yo apwann ek konpwann salopté-a yo fè Neg ki Blan chayé dépi l'Afrik pou fè yo travay ba yo pou ayen asou bitasion kann atè lé Zantiy.  Men an ti keksion pies moun pa ka janmen pozé : es zanset-nou té lé vini sa nou yé jòdi-jou ?

   Es zanset-nou té lé nou vini fwansé ?

   Istowyen ké réponn ki keksion-tala pa ni sans, ki sé djouk-la goumen pou, dabò-pou-yonn, pété chenn-yo, raché libèté-yo ek ki zafè es fok Matinik té vini an péyi lib tou pa té anlè kont-yo. Anfet, fok pa pwan keksion-tala adan primié sans-li, men pito konpwann li kon sa : es zanset-nou té ké kontan wè sa nou divini jòdi-jou ? Es yo té ké konsidéré ki lo goumen-an yo té goumen-an, sé té pou rivé a rézilta-tala ?

   Lè nou ka chaché réponn keksion-tala an manniè ki sérié, ki onnet, kivédi san manti ba kò-nou, nou blijé rikonnet ki nou ka santi kò-nou tibwen jennen. Ki nou pa djè alez. Ki pétet menm keksion-an ka égri nou. Si zot wè fok ay pli lwen adan kèsionnaj-la, nou pé mandé kò-nou tou es pannan mwa mé-a nou pa ka fè wol respekté ek suiv larel zanset-nou épi tout lèrestan lanné-a nou ka trayi larel-tala. Kivédi nou Neg-mawon an mwa-d-mé épi lézot mwa-a, nou Fwansé, délè pli fwansé ki sé Fwansé lot bò-a menm. Davwè ni telman badjolè ki ni ayen ki mo "Neg ! Neg ! Neg" an bouch-yo, mé bonda-yo asiz dèyè volan an gwo 4/4 oben an BMW, yo ni pisin lakay-yo ek yo kay fè vakans-yo o Zéta-Zini oben an Ewop.

   Kifè konpowtasion-tala ka mennen lamenm an lot kèsion ki terbolizan tou : konmen adan nou za fè éfò ay vizité an péyi afritjen ?

   Davwè sa bien bel ni an lidé imajinè di l'Afrik, mé désann anba-a, ay pasé an moman tan épi sé moun-lan, éséyé apwann yonn-dé-twa mo adan lang yo kisasayésa..., pétet sa pé rapwoché nou plis di zanset-nou olié fè gran lanmes komémorasion abolision lestravay oben révolision kont lestravay, kisiswa non-an éti nou ka ba'y la.

   Konfedmanti, mwa-d-mé a dwet té plis an mwa pou katjilé asou sa nou divini. Bagay nou pa ka fè pies toubannman...


Viewing all articles
Browse latest Browse all 1423

Trending Articles